ساکسیفون

ساکسوفون یا ساکسیفون (saxophone)، یکی از سازهای بادی است که معمولاً از جنس برنج است و یک قمیش مشابه قمیش کلارینت دارد. مشابه کلارینت، ساکسیفون نیز سوراخ‌هایی دارد که نوازنده از طریق مکانیزمِ کلیدی آن‌ها را می‌بندد. وقتی که نوازنده کلیدی را فشار می‌دهد یا کلید را رها می‌کند، به ترتیب صفحه ای روی سوراخ‌ها قرار می‌گیرد یا صفحه از روی سوراخ برداشته می‌شود. این ساز را آدولف ساکس در دههٔ ۱۸۴۰ اختراع کرد و به نام او «ساکسوفون» نام گرفت.

جنس ساز saxophone

همانطور که پیش تر اشاره شد، ساكسيفون‌ها عمدتاً از برنج ساخته شده‌اند. برنج آلیاژی متشكل از فلزات مس، قلع، نيكل و روی است. رايج‌ترين برنج مورد استفاده در ساخت این ساز دارای 70 درصد مس و 30 درصد روی است. ديگر انواع آن شامل برنج طلايی و برنج نقره‌ای است كه نسبت‌های اين فلزات در اين آلياژها متفاوت است. وجود فلز روی در برنج این آلیاژ را در دماهايی پائين‌تر قابل استفاده ساخته است. برخی سازندگان سفارشی برای قسمت‌های مختلف ساكسيفون از آلياژهای ويژه استفاده می‌كنند. مقادير كمی آرسنيك يا فسفر نيز ممكن است به برنج اضافه شود تا استفاده از برنج را در ساخت لوله‌های برنجی راحت‌تر سازد.

ساکسیفون جزو سازهای بادی چوبیِ تک‌زبانه است و انواعی مانند سوپرانو، آلتو و تنور دارد، که تفاوت آن‌ها در دامنهٔ صداییِ آنهاست. اگرچه این ساز در اصل برای ارکستر و دستهٔ موزیک نظامی تهیه شد، ولی امروزه بیشتر در موسیقی جاز و مردم‌پسند به کار می‌رود.

برخی از ساکسیفون های رایج:

ساکسوفون در سی بمل (♭B)
ساکسوفونهای سوپرانو، تنور و باس
ساکسوفون در «می بمل»: ساکسیفون باریتون (♭E)
ساکسوفون در «دو»: ساکسیفون ملودی

ساختار ساکسوفون

از نظر شکل و ساختار شکلی مابین اٌبوا، کلارینت و فلوت دارد. جنس ساز معولا از برنج می باشد و بدنه ی آن مخروطی شکل و دهانه آن شیپوری می باشد خانواده اولیه آن متشکل از 14 ساز مختلف بود که امروزه تنها چند نوع خاص آن ساخته و استفاده می شود.

انواع ساکسیفون

به طور کلی چهار نوع ساکسیفون وجود دارد:

آلتو

اندازه ی آن ما بین تنور و سوپرانو می باشد (از تنور کوچکتر و از سوپرانو بزرگتر است) آلتو از پرکاربردترین سازهای خانواده ی ساکسیفون می باشد این ساز نیز از دسته ی سازهای انتقالی در سی بمل است.

سوپرانو

این ساز کوچکترین عضو خانواده ساکسیفون می باشد و برخلاف دیگر اعضای آن دارای دهانه ی انحنایی شکل نیست و دهانه ی آن صاف می باشد سوپرانو از سازهای انتقالی در سی بمل می باشد. سوپرانو از لحاظ نواختن بعنوان سخت ترین ساکسوفون شناخته می شود.